SZCZEGÓŁY WYCIECZKI
POD NUM. KOM:
+79523545855
E-MAIL: POLONIASPB@O2.PL

MALBORK

Miasto Malbork swoje powstanie zawdzięcza działalności mnichów-rycerzy, członków Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (pełna nazwa zakonników w Polsce popularnie zwanych krzyżakami), którzy na prawym, wysokim brzegu Nogatu wznieśli w wiekach XIII-XV trójczłonową warownię i przylegające do niej od południa miasto. Nadanie przyzamkowej osadzie prawa chełmińskiego przyspieszyło rozwój grodu. W połowie XV wieku w obrębie murów miejskich liczono 174 domy, z których aż 85 postawiono wzdłuż rynku ulicowego jeszcze dziś czytelnego na planie Starego Miasta.
Druga wojna światowa nie oszczędziła Malborka. Zniszczeniu uległo ok. 60% dawnej zabudowy. Bardzo poważnie ucierpiał też pokrzyżacki zamek.
Malbork współczesny cieszy się ogromnym i niesłabnącym zainteresowaniem turystów głównie z powodu zakonnej i stołecznej fortecy. Wpisanie zamku w grudniu 1997 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO stanowi potwierdzenie rangi zabytku, pieczołowicie odbudowywanego od roku 1961, kiedy to w jego murach zagospodarowało się Muzeum Zamkowe.
Zaletą Malborka jest nie tylko malownicze położenie nad Nogatem, miasto znajduje się bowiem na przecięciu się ważnych szlaków drogowych i kolejowych łączących Gdańsk z Elblągiem, Warszawą i Toruniem, a także Berlin z Królewcem. Walorem miasta są także leżące tuż obok Wielkie i Małe Żuławy Malborskie: kraina rolnicza, ale i potencjalnie turystyczna, okraszona zachowanymi jeszcze zabytkami i walorami krajobrazowymi.
Malbork należy obecnie do grona miast średnio uprzemysłowionych. Warto wymienić choćby kilka zakładów kojarzących się z nadnogatowym grodem. Są to: Cukrownia "Malbork", Wytwórnia Makaronu "Malma", Spółdzielnia Odzieżowa "Delta", Malborka Fabryka Wentylatorów "Mawent" oraz Zakłady Chemiczne "Organika" czy "M. Leier", produkujący materiały budowlane, stropy i dachówkę.
Ambicją władz samorządowych Malborka jest stworzenie w mieście centrum turystycznego z bazą noclegową i gastronomiczną oraz zapleczem usługowym w szerokiej gamie: od banków poprzez sieć sklepów aż do centrum informacyjnego usytuowanego w pobliżu zamku. Z myślą o turystach projektuje się i buduje parkingi, stacje benzynowe i oferuje grunty pod zabudowę proturystyczną.

SZTUM

Zamek w Sztumie został wybudowany przez Zakon Krzyżacki w latach 1326-1331 w miejscu wcześniejszych umocnień pruskich. Powstał na niewielkiej wyniosłości, na wyspie pośrodku dawnego Jeziora Białego. Zamek pełnił rolę przyczółka osłaniającego od południa warownię malborską, był także letnią rezydencją Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego. Sztumska warownia pozostała w rękach zakonu do 6 stycznia 1468 r., kiedy została włączona do Prus Królewskich i na długie lata stała się rezydencją polskich starostów. Na zachód od zamku, w obrębie murów obronnych, rozbudowało się miasto lokacyjne. Wytyczono w nim 50 działek osadniczych. Władza spoczywała w rękach rady, na której czele stał wójt. Dwa razy w roku (22 VI i 11 XI) odbywał się w Sztumie jarmark, a w każdy piątek targ. Mieszczanie zajmowali się przeważnie uprawą roli i warzeniem piwa. Sztum był miejscem sądów ziemskich dla województwa malborskiego, a od XVI w. także sejmików szlacheckich.
Dzisiejszy Sztum usytuowany jest na przesmyku miedzy dwoma jeziorami: Barlewickim i Zajezierskim (które połączone tworzyły niegdyś jeden akwen wodny - J. Białe). Ze średniowiecznej zabudowy zamku, po XIX-wiecznych rozbiórkach przetrwały: główne skrzydło południowe, fragmenty skrzydła wschodniego, brama wjazdowa, studnia oraz fragmenty dwóch baszt i murów obronnych. Bractwo Rycerzy Ziemi Sztumskiej przypomina mieszkańcom i turystom bogatą przeszłość historyczną miasta, organizując turnieje rycerskie i pokazy walk. Na terenie zamku odbywają się także plenery malarskie i wystawy.
Miasto otoczone jest niezniszczonymi lasami z dużą ilością zwierzyny łownej i bogatym runem leśnym. W okolicy znajdują się 4 rezerwaty przyrody z ciekawą roślinnością. Krajobraz pojezierny oraz położenie w dolinie Wisły czynią gminę Sztum atrakcyjnym terenem wypoczynku i rekreacji.

KWIDZYN

Dawny gród Prusów, zajęty przez Krzyżaków w 1233 roku, w tym samym roku otrzymał prawa miejskie. W latach 1285-1587 było siedzibą biskupstwa pomezańskiego. W 1440 roku powstał tu Związek Pruski. Kompleks zamkowo - katedralny kapituły pomezańskiej jest najcenniejszym zabytkiem w Kwidzynie. Skrzydła zamku z wieżami w narożach należały do systemu obronnego. Wieża główna do dzisiaj dominująca nad całym masywem zamkowym była również dzwonnicą widokową. Atrakcją zamku jest charakterystyczna wieża latrynowa zwana gdaniskiem z 1384 roku. Ustawiono ją ponad 50 m przed zachodnim skrzydłem zamku i połączono z zamkiem długim, pięcioprzęsłowym gankiem. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Zamkowe. Historia Kwidzyna, jego zabytki i malownicze okolice są wystarczającym powodem do przyjazdu nawet dla najbardziej wybrednych turystów. Kwidzyn zamieszkuje ok. 40.000 mieszkańców i jest prężnym ośrodkiem społeczno- gospodarczym. Rozwija się jako miasto przemysłu papierniczego, elektronicznego oraz spożywczego. Miasto dysponuje wieloma miejscami noclegowymi w hotelach i pensjonatach. Kwidzyńskie Centrum Kultury oraz Kwidzyńskie Centrum Sportu i Rekreacji zapewniają przez cały rok atrakcyjne propozycje dla mieszkańców miasta i dla turystów.

OLSZTYN

Olsztyn - zamek kapituły warmińskiej. W 1348 roku rozpoczęto budowę najstarszego skrzydła, a w XV-XVI wieku dobudowano skrzydło płd. i górną część wieży. Zamek olsztyński jest wspaniałym przykładem gotyckiej architektury, tutaj ma swoją siedzibę Muzeum Warmii i Mazur. W latach 1516-1521 administratorem zamku w Olsztynie był Mikołaj Kopernik. Wśród wielu unikalnych, oryginalnych pamiątek, w zamku olsztyńskim na ścianie krużganka znajduje się osobiście wykonana przez Mikołaja Kopernika tablica astronomiczna. Muzeum proponuje swoim gościom spotkania pod hasłem "Niedziela w muzeum", podczas których można zwiedzać zamek w niekonwencjonalny sposób np. przymierzyć zabytkową zbroję lub wziąć udział w koncercie. Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe "Śpiewajmy poezję" i koncerty zespołu kameralnego "Pro Musica Antiqua" działającego pod patronatem Muzeum Warmii i Mazur (koncerty raz w miesiącu) wpisały się już na stałe w kalendarz imprez olsztyńskiego zamku. Olsztyn to również stolica Warmii i Mazur - regionu który słynie nie tylko ze swojej ciekawej historii, ale przede wszystkim z niezwykle urokliwych krajobrazów, największego skupiska jezior w Polsce. Nie bez przyczyny Warmia i Mazury są nazywane Krainą Tysiąca Jezior i uchodzą za "Zielone Płuca Polski". Tutaj chętnie inwestują ci, których interesują zyski z turystyki i ci, którym nie obca jest gospodarka proekologiczna. Duże obszary wolnej ziemi i stosunkowo małe zasiedlenie stwarzają szansę dalszego rozwoju regionu. Przez centrum miasta płynie wartkim nurtem, tworząc malownicze przełomy, rzeka Łyna. Kajakiem po Łynie można dopłynąć do wschodniej granicy polsko-rosyjskiej, a po jej przekroczeniu Pregołą do Kaliningradu. Miasto otoczone jest lasem-parkiem o powierzchni ponad 1000 ha. W granicach administracyjnych miasta znajduje się 11 jezior obfitujących w ryby, a nawet raki. Jeziora są rajem dla wędkarzy, umożliwiają również uprawianie sportów wodnych, zwłaszcza żeglarstwa i kajakarstwa, a zimą bojerów. Do dyspozycji jest 6 plaż i kąpielisk. W sezonie letnim po największym jeziorze Ukiel odbywają się rejsy statkiem wycieczkowym. Olsztyn należy do Federacji Miast Kopernikowskich. Siedziba Federacji mieści się w Olsztyńskim Planetarium i Obserwatorium Astronomicznym, które prowadzi szeroką działalność popularyzacyjno-dydaktyczną i zaprasza na ciekawe projekcje astronomiczne, obserwacje Słońca, pokazy gwiaździstego nieba, Księżyca i planet. W Olsztynie przy Wysokiej Bramie bierze początek "czerwony" szlak Kopernikowski, który prowadzi przez Dobre Miasto, Lidzbark Warmiński, Pieniężno, Braniewo do Fromborka. W mieście działa ponad 40 biur turystycznych organizujących różne formy wypoczynku. Zaplecze gastronomiczne miasta to 49 restauracji, 28 barów, 18 kawiarni, które gwarantują dobry i atrakcyjny posiłek. Znajdujemy tu dania kuchni francuskiej, chińskiej, wietnamskiej, jugosłowiańskiej czy arabskiej, ale przede wszystkim kuchni polskiej. Domy wypoczynkowe, hotele, pensjonaty, leśniczówki i campingi zapewniają zakwaterowanie o różnym standardzie.

SKARSZEW

Wyjątkowość Skarszew wśród gmin posiadających zamki gotyckie polega na tym, że w średniowieczu ich właścicielami były kolejno aż dwa zakony rycerskie - joannici i Krzyżacy. W 1198 r. książę pomorski Grzymisław darował joannitom tereny, na których w 1320 r. lokowali Skarszewy - jedyne miasto tego zakonu na Pomorzu Gdańskim. Jego godłem była głowa św. Jana na misie, a nadana miastu przez joannitów nazwa - Schoeneck oznacza "Piękny zakątek". Najprawdopodobniej dopiero między 1321 a 1323 r. przeniesiono z Lubiszewa do Skarszew stolicę komturstwa. Wtedy na stromym cyplu wzgórza, otoczonego rozlewiskami Wietcisy, joannici wznieśli warowny gród z drewnianą wieżą mieszkalno-obronną i palisadą. Przypisuje się im też budowę małego kościoła z ciosów kamiennych z murowaną wieżą obronną, której relikty mogą znajdować się w części zakrystii i prezbiterium gotyckiej fary. W 1370 r. joannici sprzedali Krzyżakom Skarszewy, na zawsze opuszczając Pomorze Gdańskie. Na miejscu drewnianej warowni Krzyżacy wybudowali piętrowy Zamek Wysoki z dwiema basztami, połączony podziemnym tunelem z gotyckim kościołem. Założenie zamkowe wzmocnili bramą, murem i wieżami, odcinając się od miasta suchą fosą.
Do dziś zachował się charakterystyczny dla średniowiecznych założeń urbanistycznych układ ulic. Za czasów krzyżackich miasto otoczono wysokim murem kamienno-ceglanym, z licznymi basztami. W 1433 r. zamek w znacznej części zniszczyli husyci. Podczas wojny trzynastoletniej, w trakcie licznych ataków, Skarszewy przechodziły z rąk do rąk, by ostatecznie przejść pod polskie panowanie w 1466 r. Od 1613 r. miasto było stolicą województwa pomorskiego i siedzibą sądu grodzkiego, w którym praktykował później Józef Wybicki, twórca polskiego hymnu narodowego. W 1629 r. wojsko szwedzkie spaliło zamek, który został odbudowany dopiero na przełomie XVII i XVIII w. Po przejęciu Skarszew przez Prusy w 1772 r. grożący zawaleniem zamek został w znacznej części rozebrany. Piwnice i połowę parteru gotyckiej budowli zaadaptowano na Królewsko-Pruski Magazyn Solny. W 1807 r. doszło do ataku Prusaków na stacjonujących w Skarszewach żołnierzy napoleońskich. Od 1920 r. Skarszewy znalazły się w granicach Polski, choć były próby przyłączenie ich do Wolnego Miasta Gdańska.. W 1939 r. miasto i okolice były największym miejscem kaźni ludności polskiej i żydowskiej w pow. kościerskim. W ostatnim roku wojny czterdzieści procent zabudowy Skarszew uległo zniszczeniu. Ostatnie dziesięciolecia charakteryzują się rozbudową miasta oraz powstaniem obiektów sportowo-rekreacyjnych i kulturalnych. Obecnie w wyremontowanych pomieszczeniach dawnego gotyckiego zamku znajduje się Gminny Ośrodek Kultury oraz restauracja, a sam obiekt nazywany jest Zamkiem Joannitów.